Urriaren 19ko 20/2022 Legeak (Memoria Demokratikoarena) egungo esparrua ezartzen du Espainiako Gerran eta diktadura frankistan arrazoi politiko, ideologiko, pentsamendu, kontzientzia edo sinesmen erlijiosoagatik edo sexu-orientazio eta -identitateagatik jazarpena edo indarkeria jasan zuten pertsonei aitortza eta erreparazioa emateko, harik eta 1978ko Espainiako Konstituzioa indarrean jarri arte. Lege honek erreparazio morala eta biktimen memoria pertsonala, familiarra eta kolektiboa berreskuratzea sustatzen ditu.

Azaroaren 3ko 1791/2008 Errege Dekretuak Gerra Zibilean eta diktaduran jazarpena edo indarkeria jasan zutenei kalte-ordainak eta aitorpen pertsonalak egiteko prozedura arautzen zuen. Hala ere, Gerra Zibilean eta diktaduran jazarpena edo indarkeria jasan zutenen eskubideak aitortzen eta zabaltzen eta haien aldeko neurriak ezartzen dituen abenduaren 26ko 52/2007 Legea indargabetuta, eta haren ordez 20/2022 Legea ezarrita, beharrezkoa da arau-esparrua egokitzea eta eguneratzea, konponketa eta aitorpen pertsonaleko prozeduren koherentzia eta eraginkortasuna ziurtatzeko.

Abenduaren 26ko 52/2007 Legea indargabetzeak eta urriaren 19ko 20/2022 Legea indarrean jartzeak agerian utzi dute arauketa berri baten beharra dagoela aitorpen eta erreparazio pertsonalerako. Azaroaren 3ko 1791/2008 Errege Dekretua ordeztu egin behar da, segurtasun juridiko handiagoa bermatzeko eta prozedura urriaren 19ko 20/2022 Legeak ezarritako printzipio eta xedapen berrietara egokitzeko.

Errege-dekretu proiektu horren helburua da Espainiako Gerran eta ondorengo diktaduran jazarpena edo indarkeria jasan zutenen erreparazioa eta aitorpen pertsonala aitortzeko prozedura eguneratu eta arautzea. Proposatutako araudiak erregulazio argia eta eguneratua eskaini nahi du, eskaera horien izapidetzea errazteko eta prozesuan ekitate eta gardentasun handiagoa bermatzeko.

Errege-dekretu horren bidez, segurtasun juridikoa areagotu, behin-behineko arau-hutsuneak bete eta Legea era bateratuan aplikatzeko behar diren prozedurak eta kontzeptuak zehaztu nahi dira. Hori funtsezkoa da ziurtatzeko aitorpen eta konponketa pertsonalaren prozedura urriaren 19ko 20/2022 Legeak ezarritako lege-eskakizun berrietara egokitzen dela eta modu egoki eta gardenean kudeatzen dela. Ez dira hartzen alternatiba erregulatzaile edo ez-erregulatzailetzat; izan ere, 1791/2008 Errege Dekretua indargabetzea eta araudi berri hori onartzea erabakigarriak dira ezarritako prozedura eguneratzeko eta arautzeko helburuak betetzeko.

Urriaren 19ko 20/2022 Legea indarrean jarri zenetik, beharrezkoa da araudi berri bat garatzea 1791/2008 Errege Dekretua ordezkatuko duena, aitorpen eta konponketa pertsonaleko neurriak behar bezala inplementatzen direla bermatzeko. Erregulazio berriak aukera emango du urriaren 19ko 20/2022 Legeak ezarritako irizpideetara modu eraginkorrean egokitzeko, biktimen aitorpenean eta erreparazioan koherentzia ziurtatuz, administrazio publikoen arteko lankidetza erraztuz eta eskatzaileei eskatutako errekerimenduak sinplifikatuz.

Etorkizuneko arauak helburu hauek ditu:

1. Azaroaren 3ko 1791/2008 Errege Dekretua indargabetzea eta urriaren 19ko 20/2022 Legearen 6. artikuluan aurreikusitakoaren araberako erregulazioa ezartzea, segurtasun juridiko handiagoa bermatuz.
2. Aitortza eta erreparazio pertsonalaren aitorpenak lortzeko prozedura argitu, sinplifikatu eta zehaztea, urriaren 19ko 20/2022 Legearen irizpide eta baldintza berrien arabera.
3. Eskaeren tramitazioan zuzentasuna eta gardentasuna ziurtatzea, arau-esparru koherente eta eguneratua eskainiz.
4. Administrazio publikoen arteko lankidetza erraztea, aitorpen eta konponketa pertsonaleko neurriak behar bezala ezartzeko.

Ez dira kontuan hartzen identifikatutako arazoak konpontzeko eta adierazitako beharrak asetzeko konponbide alternatiboak, erregulatzaileak edo ez-erregulatzaileak. Azaroaren 3ko 1791/2008 Errege Dekretua indargabetzea eta araudi berri hau onartzea beharrezkoak dira arau-esparrua urriaren 19ko 20/2022 Legeak ezarritako xedapenetara egokitzeko. Errege-dekretu honen bidez, aintzatespen eta erreparazio pertsonaleko neurrien aplikazioan eraginkortasuna eta koherentzia bermatu nahi dira, gizarte zibilak planteatutako legezko eskakizunei eta segurtasun juridikoko eskaerei erantzunez.