Estatuko Administrazio Orokorrak sortutako dokumentuak gordetzea, antolatzea eta zabaltzea da Lurralde Politikako Ministerioaren Artxibo Zentralaren zeregina.

ARTXIBO-FONDOAK ZAINTZEN DITUEN ERAKUNDEAREN HISTORIA

Artxiboaren historia Administrazio Publikoetarako Ministerioaren sorrerarekin hasten da, uztailaren 25eko 1519/1986 Errege Dekretuaren bidez (BOE zk. 178, uztailaren 26koa), Lurralde Administrazioko Ministerioaren eta Administrazio Publikorako Estatu Idazkaritzaren (lehen Lehendakaritza Ministerioan integratua) gainean eratua.
Era berean, Lurralde Administrazioko Ministerioa bere garaian Eskualdeetako Ministro Ondokoari esleitutako funtzioetatik sortu zen. Ministro hori ere 1979ra arte Lehendakaritzako Ministerioaren eta Barne Ministerioko Toki Administrazioko Zuzendaritza Nagusiaren mendekoa izan zen.

Ministerioetako artxibo sistemen funtzionamenduan sortu ziren arazoen ondorioz, beste sail batzuetako organo kudeatzaileek izapidetutako dokumentazioa Administrazio Publikoetarako Ministerioaren Artxibo Zentralera bidali zen.
Hori dela eta, Ministerioaren Artxibo Nagusian dagoen dokumentazioak 1937tik gaur egun arte iraun du, nahiz eta dokumentazio zahar asko Administrazioaren Artxibo Orokorrera transferitu den.

ERAIKINA ETA BILTEGIAK

Artxibo Nagusiaren bulegoak Adaneroko Kondesaren Jauregian daude, Madrilgo Chamberí barrutian; 1910 eta 1914 artean eraiki zuten Real Fábrica de Tapices zenaren lurren gainean, Madrilgo Zabalguneko hirigintza-operazioaren ondorioz eraitsia (Castro Plana ere deitzen zaio). Jauregi hori 1941ean saldu zioten Estatuari.

Artxibo Nagusian zaindutako dokumentazioa bi gordailuren artean banatuta dago. Gordailu nagusia Villamejor Jauregian dago. Eraikin hori 1887an proiektatu zuen José Purkiss Zubiria obra-maisuak, Villamejor, Ana de Torres Romo eta Ignacio de Figueroa markesen bizileku gisa, eta geroago, 1914tik 1977ra, Ministro Kontseiluaren egoitza izan zen.

Bigarren biltegia Jose Marañon kaleko 7. zenbakian dagoen eraikinean dago.