Martxoaren 19ko 273/2024 Errege Dekretuak, Lurralde Politikako eta Memoria Demokratikoko Ministerioaren oinarrizko egitura organikoa garatzen duenak, zehazten du sail horri dagokiola Gobernuak memoria historikoaren eta demokratikoaren arloan duen politika proposatzea eta gauzatzea.

Bestalde, Memoria Demokratikoari buruzko urriaren 19ko 20/2022 Legeak honako hau ezartzen du hitzaurrean: “[…] memoria demokratikoko politika publikoek gizarte zibilaren nahiak jaso eta bideratu behar dituzte, herritarren parte-hartzea eta hausnarketa soziala sustatu eta indarkeria intolerante eta fanatiko mota ororen biktimen duintasuna erreparatu eta aitortu. Memoria, beraz, elementu erabakigarria bihurtzen da herritartasun-forma irekiak, inklusiboak eta pluralak sustatzeko, beren historiaz erabat kontziente direnak, beren baitan hazten ari diren deriba totalitarioak edo antidemokratikoak hautemateko eta desaktibatzeko gai direnak […]”.

Memoria Demokratikoaren urriaren 19ko 20/2022 Legearen 43. artikuluak aldezten du Estatuko Administrazio Orokorrak memoria demokratikoaren arloan egingo dituen ekintzak balio demokratikoak eta bizikidetza-balioak sustatzera bideratuko direla, eta garatuko diren eremurako egokia den osagai pedagogikoa bermatuko dela. Memoria demokratikoaren balioak eta ezagutza zabaltzen laguntzeko, 48. artikuluak jarraitzen du, eta gure historia demokratikoaren mugarri nagusiak ezagutzera eta ezagutaraztera bideratutako jardueren plangintza eta antolaketa sustatuko dira.

Aurreko manuak betetzeko, Memoria Demokratikoaren Estatu Idazkaritzak komenigarritzat jotzen du helburu nagusitzat Memoria Demokratikoa sustatzea duten hainbat proiektu eta jarduera finantzatzen laguntzea.

Zentzu horretan, memoria herritarren eskubide gisa aurkeztu eta aldarrikatzen da, funtsezko helburu batekin: ez errepikatzeko bermea edo memoriaren betebeharra. Horretarako, funtsezkoa da Memoria Demokratikoa herritar guztien artean eta, bereziki, belaunaldi berrien artean zabaltzea, gure azken urteetako historiaren egia ezagut dezaten eta gertaera tragiko horiek berriz ere errepika ez daitezen.

Diru-laguntza zuzenean ematea justifikatzen duten interes publiko, sozial eta humanitarioko nahikoa arrazoi daudela egiaztatuta, Diru-laguntzei buruzko azaroaren 17ko 38/2003 Lege Orokorraren 22.2.c) eta 28. artikuluetan xedatutakoari jarraiki, erabilitako tresna juridikoa legeak zehazten du, eta errege-dekretu forma izan behar du.

Diru-laguntza honen helburu nagusia da Memoria Demokratikoarekin zerikusia duten zabalkunde, sustapen eta jakintzarako jarduerak ekonomikoki laguntzea.

Jarduketa materiala denez, diru-laguntza ez emateko aukera legoke, eta ondorioztatu beharko litzateke azken aukera horrek ezin izango lituzkeela ezarritako helburuak bete, ezta diruz lagundutako jarduerak egin ere, hau da, Memoria Demokratikoa sustatu eta zabaldu. Horregatik, diru-laguntza ematea erabakirik egokiena da.