Espainiako Gobernuak baimena eman du astearte honetan, Ministroen Kontseiluan, Osasun Ministerioak proposatuta, 1.763.521 euro Asturiasi emateko, Estatuko Osasun Sistemaren (SNS) aho-hortzetako zorroa handitzeko.

Onartutako lurralde-banaketa, guztira, 68.058.000 eurokoa da, Osasun Sistema Nazionaleko aho-hortzetako osasun-zerbitzuen zorro erkidea 2025eko aurrekontu-ekitaldian zabaltzea bultzatzeko. Neurri hori bat dator Espainiak Suspertze, Transformazio eta Erresilientzia Planaren (PRTR) 18. osagaian hartutako konpromisoekin, zeina OSNren kohesioa, ekitatea eta unibertsaltasuna indartzera bideratuta baitago.

Ekitaldi honetako berrikuntza nagusia da 65 urtetik gorakoen kolektiboa pixkanaka sartzea aho-hortzen osasunaren prestazio publikoak jasoko dituen talde berri gisa, instituzionalizatuta daudenetatik hasita.

Jarduera horrek jarraipena ematen dio Lehen Mailako eta Komunitateko Arretarako 2025-2027 Ekintza Planari, zeinak berariaz jasotzen baitu hasieran lehenetsitako kolektiboetan zerbitzu-zorroaren ezarpenaren jarraipena, eta 65 urtetik gorakoak hartzen ditu talde hartzaile berri gisa.

Horren ondorioz, aldaketak egin dira funtsak lurraldeka banatzeko irizpideetan, eta, lehen aldiz, populazio-talde hori sartu da aldagai espezifiko gisa. Zehazki, aurrekontu-kreditu osoaren % 10 autonomia-erkidego bakoitzean eta INGESAn 65 urtetik gorako pertsonen ehunekoaren arabera banatzen da, Estatuko guztizkoarekiko.

Gainerako % 90a aho-hortzetako osasun-zerbitzuen zorro erkidea zabaltzeko Plana onartu zenetik lehenetsitako kolektiboetan sartutako pertsona-kopuruaren arabera esleitzen da: 0 eta 14 urte bitarteko biztanleria (0-5, 6-12 eta 13-14 urte bitarteko tarteetan segmentatua), haurdun dauden emakumeak, aurpegi-lepoko eremuko prozesu onkologikoen diagnostikoa duten pertsonak eta % 33ko edo gehiagoko desgaitasun-maila aitortua duten pertsonak.

Lurralde-banaketaren arabera, guztira 67.692.644,38 euro exekutatuko dira autonomia-erkidegoen artean, eta 365.355,62 euro INGESAri esleitu zaizkio Ceutan eta Melillan plana garatzeko. Funtsek 2025eko abenduaren 31 baino lehen egon beharko dute konprometituta, eta neurriak 2027ra arte betearazi ahal izango dira.

Programaren jarraipena estaldura- eta jarduera-adierazleen bidez egingo da, eta autonomia-erkidegoei eta INGESAri eskatuko zaie plangintza- eta gauzatze-txostenak aurkez ditzatela 2025eko irailaren 30a eta hurrengo urteko martxoaren 31 baino lehen, hurrenez hurren.

Emaitzak eta segimendua

Osasun Sistema Nazionalean aho-hortzetako osasun-zerbitzuen zorro erkidea zabaltzeko programa hasi zenetik, Osasun Ministerioak 248.232.000 euro bideratu ditu guztira 2022-2025 aldian. 2022ko ekitaldian 44.058.000 euro esleitu ziren, eta kopuru hori 68.058.000 euroraino igo zen 2023ko eta 2024ko ekitaldietan; zuzkidura hori bera mantendu zen 2025eko ekitaldirako.

Ezarri zenetik, estaldura-maila nabarmen hobetu da. 2024an, % 25,2ko estaldura lortu zen haur eta gazteen artean, eta % 28,33koa haurdun dauden emakumeen artean; aurreko urteekiko igoera jarraitua izan zen. Aurrekontu-sendotze horri esker, prestazio berriak pixkanaka eta modu homogeneoan ezartzea bultzatu da, aho-hortzetako arreta publikoa eskuratzeko lurralde-ekitatea bermatu da eta lehenetsitako kolektiboen estalduran aurrera egin da.

Beraz, autonomia-erkidegoei 67.692.644,38 euro (% 99,43) eta 365.355,62 euro (% 0,57) transferituko zaizkie, eta guztira 68.058.000 euro izango dira, aurrekontu-sailaren % 100 osatuz.