O ministro de Política Territorial e Memoria Democrática, Anxo Víctor Torres, e a ministra de Educación, Formación Profesional e Deportes, Pilar Alegría, entregaron hoxe, en Magallón (Zaragoza), os restos de 17 vítimas da Guerra, achadas no Val de Cuelgamuros. Delas, púidose identificar a catro persoas: Esteban Jiménez, Juan Coca, Felipe Gil e Pedro Peralta; cuxas familias puideron hoxe recuperar os seus restos.
“A vocación do Goberno de España é localizar ata o último corpo e entregar os restos ao maior número de familiares posible”, sinalou Torres. “O noso compromiso é cumprir coas vítimas e os seus familiares; coa Lei de Memoria Democrática e co dereito internacional. Sabemos que é a mellor maneira de defender a nosa democracia”, agregou o ministro, durante o acto de homenaxe celebrada no auditorio Ramón Salvador de Magallón, ao que tamén acudiu o secretario de Estado de Memoria Democrática, Fernando Mártínez.
A ministra Alegría, que fixo entrega dos informes técnicos forenses ás familias, indicou que “é un día de xustiza e de reparación, de compromiso coa democracia e a dignidade. Hoxe queremos honrar a Esteban, Juan, Felipe e Pedro, porque por fín volven a casa”. A ministra quixo agradecer o seu traballo aos equipos forenses e tamén das asociacións memorialistas, neste caso da Plataforma de Acción pola Memoria de Aragón, e agregou que “a luz, a transparencia, a xustiza e a verdade, nunca poden ser un problema. Non podemos borrar a historia, non podemos borrar a memoria, non podemos permitir que os ultras impoñan o seu discurso. Facer é ser cómplice de eles”.
O artigo 22 da Lei de Memoria Democrática contempla a restitución dos restos exhumados aos seus familiares. Deste xeito, o Goberno de España procedeu hoxe á entrega digna dos restos destas catro persoas que, tras o seu asasinato, foron enterradas nunha fosa común no cemiterio da localidade de Borja (Zaragoza). Posteriormente, os seus corpos foron exhumados, sen o coñecemento dos seus familiares, e trasladados ao Val de Cuelgamuros. En total foron trasladados 17 corpos en dúas caixas colectivas, rexistradas cos números 2.034 e 2.035, o 8 de abril de 1959, desde a localidade de Borja.
A investigación levada a cabo polo equipo técnico forense posibilitou localizar esas dúas caixas e todos os restos, e as análises forenses de exhumación, antropolóxicos e xenéticos efectuados permitiron a identificación das catro vítimas homenaxeadas hoxe.
“Ata o momento, puidemos exhumar 5.600 corpos en todo o país, e traballamos arreo para identificar as vítimas, nun proceso que é complexo e concienzudo”, explicou o ministro Torres, que revelou que foron xa 15 as persoas enterradas en Cuelgamuros ás que se puido pór “nome e apelidos”.
Torres afirmou, ademais, que espera que actos como o de hoxe “sirvan para que as xeracións actuais coñezan quen foron as persoas homenaxeadas; as súas historias, por que loitaron, como foron as súas vidas e como lle as arrincaron por defender a legalidade democrática”, xa que, continuou o ministro “toda a sociedade está en débeda con eles e elas. O seu sacrificio e o de quen lles seguiron construíron o país maduro e avanzaron que agora gozamos”.
Nese marco, incidiu Anxo Víctor Torres, o Goberno de España impulsou a conmemoración dos ‘50 anos de Liberdade’. “Para celebrar a democracia e non permitir que ninguén nos/nola arrebate ou pretenda reescribir a nosa historia”, dixo.
Placa en Borja en honra ás vítimas
O ministro de Política Territorial e Memoria Democrática; e a ministra de Educación, Formación Profesional e Deportes participaron, ademais, nun acto de homenaxe ás vítimas na localidade de Borja, onde foron asasinados e enterrados os corpos en agosto de 1936, sen coñecementos das súas familias.
Os ministros han develado unha placa en memoria das 17 vítimas no cemiterio da localidade zaragozana.