Ir ao contido

Catálogo de Símbolos e Elementos contrarios á Memoria Democrática

Segundo o artigo 35.1 da Lei 20/2022, do 19 de outubro, de Memoria Democrática, considéranse contrarios á memoria democrática “as edificacións, construcións, escudos, insignias, placas e calquera outros elementos ou obxectos encostados a edificios públicos ou situados na vía pública nos que se realicen mencións conmemorativas en exaltación, persoal ou colectiva, da sublevación militar e da Ditadura, dos seus dirixentes, participantes no sistema represivo ou das organizacións que sustentaron a ditadura, e as unidades civís ou militares de colaboración entre o réxime franquista e as potencias do eixo durante a Segunda Guerra Mundial”. Así mesmo, dispón que as administracións públicas, no exercicio das súas competencias e territorio, adoptarán as medidas oportunas para a retirada dos estes elementos.

Pola súa banda, o artigo 36 dispón que a Administración Xeral do Estado confeccionará en colaboración co resto das Administracións Públicas un catálogo de símbolos e elementos contrarios á memoria democrática, ao que se incorporarán en todo caso os datos fornecidos polas comunidades autónomas, e conterá a relación de elementos que deban ser retirados ou eliminados, nos termos do artigo 35. A súa confección remítese a desenvolvemento regulamentario.

De este modo, o desenvolvemento regulamentario previsto no apartado cuarto do este artigo materialízase no Real Decreto 1040/2025, do 19 de novembro, polo que se establece o procedemento para a confección do Catálogo de símbolos e elementos contrarios á memoria democrática e créase a Comisión técnica sobre símbolos e elementos contrarios á memoria democrática.

QUEN PODE ACHEGAR INFORMACIÓN Ou SOLICITAR A INCLUSIÓN DUN SÍMBOLO?

1. Comunidades Autónomas

  • Los datos fornecidos incorporaranse directamente ao catálogo, sen necesidade do procedemento previsto no real decreto, de acordo con os principios de cooperación, comunicación e información entre as Administracións Públicas.
  • En o marco do Consello Territorial de Memoria Democrática, acordaranse plans, proxectos e programas conxuntos nesta materia e facilitarase a posta a disposición de documentos, datos e estatísticas comúns

2. Entidades Locales

  • Pueden solicitar a inclusión de símbolos situados no seu ámbito territorial mediante unha comunicación razoada dirixida á Dirección Xeral de Promoción da Memoria Democrática.

3. Vítimas, familiares e entidades memorialistas

  • Pueden solicitar a incorporación de símbolos que poidan afectar a honra, dignidade ou memoria das vítimas.
  • También poden achegar datos procedentes de estudos e traballos de investigación.

4. Cidadanía en xeral

  • Cualquier persoa pode comunicar a existencia de símbolos que deban ser retirados ou revisados.
  • La Dirección Xeral valorará iniciar un procedemento de oficio.
  • La persoa comunicante ten dereito a ser informada sobre a tramitación.

QUE DATOS DEBEN INCLUÍR As COMUNICACIÓNS Ou SOLICITUDES?

Para que poidan ser valoradas, deben incorporar:

  • Descrición física do símbolo ou elemento.
  • Fotografía actual.
  • Localización exacta.
  • Razones fundamentalmente historiográficas polas que debe considerarse contrario á memoria democrática
  • Titularidade do ben, se se coñece.

Las solicitudes deberán dirixirse á Dirección Xeral de Promoción da Memoria Democrática a través do Rexistro Electrónico Xeral da AGE, na seguinte ligazón: https://reg.redsara.es/

COMO É O PROCEDEMENTO DE INCLUSIÓN NO CATÁLOGO?

1. Inicio do procedemento

  • Puede iniciarse de oficio ou a solicitude de persoa ou entidade interesada.
  • O acordo de inicio notificarase ás persoas interesadas, á comunidade autónoma e concello do municipio onde radique o símbolo ou elemento.

2. Informe da Comisión técnica sobre símbolos e elementos contrarios á memoria democrática

  • La Dirección General remite el expediente a la Comisión Técnica.
  • A Comisión analiza o caso e emite un informe inicial no prazo dun mes, no que se pronuncia acerca de:
    • si el símbolo o elemento en cuestión resulta contrario a la memoria democrática
    • se concorren razóns artísticas ou arquitectónicas suficientes para o seu mantemento deste

3. Audiencia e informes adicionais

  • Se concede audiencia ás persoas interesadas.
  • En los casos favorables a la inclusión, se solicitan informes a:
    • a comunidade autónoma,
    • o concello,
    • e, cando cumpra, á Dirección Xeral de Patrimonio Cultural e Bellas Artes.

4. Informe definitivo

  • Si formulouse oposición ao informe inicial, a Comisión Técnica emite un informe final vinculante.

5. Resolución

  • A Dirección Xeral dita resolución nun máximo de seis meses.
  • A resolución pode determinar:
    • la eliminación del símbolo o elemento contrario a la Memoria Democrática
    • a súa retirada, con indicación do depósito adecuado, ou
    • o seu mantemento, acompañado dun pronunciamento expreso sobre a obriga de incorporar unha mención orientada á súa reinterpretación.
  • Se notifica aos interesados e trasládase ás administracións competentes.

RECURSOS

Contra a resolución que poña fin ao procedemento, poderase interpor recurso de alzada ante a persoa titular da Secretaría de Estado de Memoria Democrática na forma e prazos previstos nos artigos 121 e 122 da Lei 39/2015, do 1 de outubro

Contacto: