• O delegado do Goberno en Catalunya e a subprefecta de Céret celebran a boa coordinación entre España e Francia e entre os diferentes corpos que participaron no simulacro
• 65 figurantes e 220 efectivos de corpos policiais e emerxencias con 79 vehículos dos dous países participaron no simulacro
• Dous drones de rescate sumáronse por primeira vez ao dispositivo de emerxencias transnacional

Girona, 25 de marzo de 2025.- Entre las 23:59h de este lunes 24 de marzo y las 03:30h del martes 25 de marzo, la Delegación del Gobierno en Catalunya en colaboración con la Préfecture des Pyrénees-Orientales ha realizado un simulacro sobre el terreno con un escenario en el que un tren con pasajeros de la Línea Figueres Perpiñán (LFP) descarrilaba dentro del túnel del Pertús, del lado español, provocando varios heridos y fallecidos.

Este simulacro que se celebra anualmente y cuya organización es rotativa entre ambas administraciones, ha contado con 65 figurantes que han hecho las veces de víctimas del accidente y de familiares de las víctimas, y ha contado con efectivos, por parte española, de Policía Nacional, Guardia Civil, Mossos d'Esquadra, Bombers de la Generalitat, y el SEM (Sistema d’Emergències Mèdiques) junto a la Policia Local de la Jonquera, voluntarios de Protección Civil de la Jonquera y Cruz Roja. Por parte francesa, ha participado el servicio interministerial de defensa y de protección civil, la gendarmería, los sanitarios del SAMU y los Pompiers.

Concretamente, a Policía Nacional ha destinado 9 mandos policiais na sala de crise, a mesa técnica e a célula de animación, 3 mandos no posto de mando avanzado e preto de 25 axentes entre policía científica e policía xudicial. Pola súa banda, a Garda Civil ha enviado 10 efectivos de seguridade cidadá, policía xudicial e criminalística.

Ademais, os Mossos d’Esquadra contaron con 35 axentes e 17 vehículos, mentres que os Bombers da Generalitat habilitaron 75 bombeiros e 32 vehículos. Protecció Civil da Generalitat destinou 4 técnicos e 3 vehículos. O SEM achegou preto de 50 profesionais, entre enfermeiros, médicos e psicólogos, ademais de pór a disposición 23 vehículos, entre ambulancias e transporte sanitario.

Pola súa banda, o Creu Vermella contou con 5 efectivos e 2 vehículos, mentres que a Asociación de Voluntarios de Protecció Civil dA Jonquera achegou 4 voluntarios e 2 vehículos.

Na investigación policial e científica que foi a cargo da Policía Nacional en coordinación coa Garda Civil e os Mossos d’Esquadra, tamén participaron os equipos forenses do Institut de Medicamento Legal i Ciències Forenses de Catalunya e a funeraria xudicial Mèmora.

O simulacro comezou este luns ás 23:59h cando se simulou o descarrilamento dun tren con 50 pasaxeiros debido a un problema nun coche do convoi e o maquinista alertou do incidente, activando así o Plan de Socorro Binacional (PSB) e o Plan de Protección Civil da Generalitat.

DÚAS ESCENAS EN PARALELO

Debido a que para facer o simulacro cortouse a vía e fíxose de madrugada, nun horario concreto no que non circulan trens, realizáronse dúas escenas en paralelo para maximizar o tempo.

A primeira consistiu na evacuación e traslado dos feridos en función da súa gravidade, recuperación dos falecidos, así como a atención aos familiares na sala polivalente habilitada no polideportivo da Jonquera (Xirona).

O segundo escenario consistiu na investigación policial e a actuación forense coa recollida de mostras ante mortem e post mortem e a funeraria xudicial.

O RESCATE

No momento de producirse o accidente, o maquinista avisou ao posto de control de que tres vagóns dun tren de pasaxeiros descarrilaran e que había varios feridos e mesmo algúns falecidos. Entón, Liña Figueres-Perpiñán enviou un aviso de SOS a ambas as administracións, Delegación do Goberno e Prefectura, especificando o tipo de accidente e o punto quilométrico exacto dentro do túnel no que ocorrera, e pediu inmediatamente a activación do Plan de Socorro Binacional (PSB).

Tras a activación do Plan, o delegado do Goberno, Carlos Prieto, en funcións de Director de Operacións de Socorro (DOUS), fíxose cargo da dirección da emerxencia asistido polo Mando de Operacións de Socorro (CVOS) que foi asumido polo máximo responsable operativo dos Bombers da Generalitat, Jordi Martín, xefe da rexión de emerxencias de Xirona.

Mentres chegaban os primeiros equipos de rescate dos Bombers e dos Pompiers, tres membros da tripulación e o propio maquinista empezaron a sacar do tren a 23 viaxeiros que puideron saír polo seu propio pé ata a boca sur do túnel. Desde esta saída, atendeuse aos que tiñan contusións leves nas carpas sanitarias habilitadas in situ polo SEM e o SAMU con profesionais sanitarios e psicólogos.

Desde a boca norte, utilizouse un vehículo de evacuación bimodal que serve habitualmente para transportar material e persoal, para evacuar aos feridos de gravidade media posto que non podían camiñar por si sós.

Á saída de cada boca do túnel do Pertús, foise comprobando a identidade dos feridos e hase chequeado coa lista de pasaxeiros que facilitou a compañía LFP.

Por outra banda, na boca sur, habilitouse unha área sanitaria con ambulancias para realizar o triaje e poder trasladar aos pasaxeiros máis graves aos hospitais de Figueres e ao Dr. Trueta de Xirona.

A INVESTIGACIÓN

Paralelamente, cando xa foron evacuados os feridos máis leves, a policía xudicial e os equipos forenses da Policía Nacional que dirixiron a investigación, coordináronse cos axentes da Garda Civil e os Mossos desprazáronse ata o lugar do incidente para iniciar a investigación policial.

Os especialistas puideron identificar a 5 cadáveres in situ, e contabilizouse un falecido máis nun centro hospitalario.

Nunha zona do polideportivo dA Jonquera, habilitouse o depósito de cadáveres onde se trasladaron os corpos mentres que, noutro espazo, instalouse o punto de información e de asistencia para os familiares con psicólogos que lles atenderon á súa chegada. Nesta sala, 15 figurantes que fixeron o papel de familiares puideron tramitar as súas denuncias para poder recibir axudas, no caso dos falecidos, ou indemnizacións por parte da empresa, no caso dos feridos.

Tras o triaje realizado polos bombeiros e o SEM, computouse un total de 50 pasaxeiros afectados: 27 feridos leves que puideron desprazarse a pé, 7 con lesións de gravidade media,10 con feridas de gravidade e 6 falecidos.

Unha vez finalizados os traballos forenses de levantamento de corpos e do traslado dos restos humanos por parte da funeraria xudicial, desactivouse o PSB.

Os DRONES

Unha das novidades que se introduciron nesta edición do simulacro no túnel do Pertús, foi a inclusión de dúas drones dos Bombers da Generalitat que sobrevoaron a zona do accidente e puideron transmitir imaxes en directo do interior do túnel ao posto de mando avanzado e á sala de crise.

Grazas ás imaxes destes drones, púidose distribuír aos efectivos de rescate e indicarlles con máis precisión os puntos exactos onde debían actuar.

COORDINACIÓN TRANSNACIONAL

O delegado do Goberno en Catalunya, Carlos Prieto, cualificou o simulacro de éxito e incidiu na importancia de facer este tipo de prácticas bianuais para “estar preparados ante calquera catástrofe que se poida producir”, xa que “a seguridade das persoas é unha prioridade do Goberno de España”. Ademais, celebrou a boa sintonía, colaboración e implicación que manteñen as autoridades francesas e españolas para que esta iniciativa sexa produtiva e frutífera.

Así mesmo, o delegado agradeceu “a todos e cada un dos corpos e efectivos que se implicaron no simulacro” e encomiou a coordinación entre todas elas como “pedra angular do éxito da medida de seguridade”.

FICHA TÉCNICA

O simulacro comezou ás 23:59h deste luns 24 de marzo e durou ata as 03:30h deste martes cando un tren con orixe en Barcelona e destino a Perpiñán con 50 pasaxeiros da compañía SNCF Voyageurs descarrilou no interior do túnel (tubo V1) no punto quilométrico 24,820, ramal 38, no lado español da fronteira.

A liña ferroviaria ten unha lonxitude de 44,4 quilómetros entre Figueres e Perpiñán, 24,4 deles en chan francés e 20, en chan español, 5 quilómetros de vías de conexión coa rede convencional francesa, cun túnel transfronteirizo de 8,3 quilómetros, o Túnel do Pertús; 7,4 quilómetros en chan francés e 0,9 en chan español.

O Plan de Socorro Binacional (PSB) do túnel do Pertús establece que se deberán realizar exercicios operacionais sobre o terreo, alternándoos con exercicios desde un posto de mando para comprobar o correcto funcionamento da cadea de avisos de alerta.