Solicitude de declaración aos afectados por persecucións, violencia, condenas ou sancións durante a Guerra Civil e a Ditadura.

A Lei 20/2022, do 19 de outubro, de Lei de Memoria Democrática, recoñece o dereito á reparación moral e á recuperación da memoria persoal e familiar de quen padeceron persecución ou violencia durante a Guerra Civil e a Ditadura.

Por esta razón, no seu artigo 6 a Lei contempla o dereito a obter unha Declaración de recoñecemento e reparación persoal a quen durante a Guerra Civil e a Ditadura padeceron persecucións, condenas, sancións ou calquera outras formas de violencia persoal por razóns políticas, ideolóxicas ou de crenza relixiosa.

Estas razóns inclúen a pertenza, colaboración ou relación con partidos políticos, sindicatos, organizacións relixiosas ou militares, minorías étnicas, sociedades secretas, logias masónicas e grupos de resistencia, así como o exercicio de condutas vinculadas con opcións culturais, lingüísticas ou de orientación sexual.

Mediante esta Declaración, a democracia española honrará a aqueles cidadáns que padeceron directamente a inxustiza e os agravios derivados da Guerra Civil e da Ditadura franquista. A quen perderon a vida e tamén a quen perderon a súa liberdade ao padecer prisión, deportación, confiscación dos seus bens, traballos forzosos ou internamentos en campos de concentración dentro ou fóra das nosas fronteiras. Igualmente, recoñecerase a quen perderon a patria ao ser empuxados a un longo, desgarrador e en puntos casos, irreversible exilio.

Esta Declaración comporta o recoñecemento e a reparación moral para aquelas persoas que sufriron as consecuencias da Guerra Civil e da Ditadura, e para os seus familiares.

Entregarase ao peticionario un Título expedido pola persoa titular do Ministerio de Política Territorial e Memoria Democrática no que constará a Declaración de recoñecemento e reparación persoal.

Concederase unha única Declaración de reparación para cada persoa afectada. Unha vez concedida, o Ministerio de Política Territorial e Memoria Democrática poderá expedir copias do Título a outros familiares ou institucións públicas que acrediten a súa relación co afectado cando así o soliciten.

A Declaración non supón o recoñecemento de responsabilidade patrimonial do Estado nin de calquera Administración Pública, nin dá lugar a efecto, reparación ou indemnización de índole económica ou profesional. Con todo, será plenamente compatible con calquera outra fórmula de reparación prevista no ordenamento xurídico.

A. Modelo de solicitude. A solicitude de Declaración de reparación deberá formalizarse segundo o MODELO que pode descargarse aquí.

B. Documentos sobre o afectado e, no seu caso, peticionario. Dependendo de quen solicite a Declaración deberán presentarse ademais os seguintes documentos (orixinais ou copias compulsadas):

• Documentos acreditativos da identidade do afectado (DNI, pasaporte ou outro documento que poida acreditar a súa identidade e nacionalidade).
• Se a solicitude non a formula o afectado por falecer, deberán presentarse ademais os documentos que acrediten a identidade do peticionario (DNI, pasaporte ou outro documento que poida acreditar a súa identidade e nacionalidade) así como o vínculo coa persoa afectada (libro de familia, certificado rexistral, etc.).
• Co ánimo de axilizar o trámite e probar a acreditación por vínculos familiares, en caso de non dispor da documentación (libro de familia, certificados de Rexistro Civil, etcétera) ou demorarse a entrega desta por outras administracións, facilitamos un modelo de Declaración responsable para a legitimación do solicitante por vínculos familiares que debe achegar á solicitude.
• No caso de que o solicitante sexa unha institución pública deberán achegarse os documentos acreditativos da personalidade xurídica da entidade, da representación e do vínculo co afectado.

C. Documentos sobre os feitos e razóns do pedimento. En todo caso, deberá presentarse toda a documentación que obre en poder do peticionario relativa aos feitos e razóns que a motivan, así como todos aqueles antecedentes que se consideren oportunos.

Poderanse achegar igualmente documentos e informes expedidos por entidades ou institucións, públicas ou privadas, que estean relacionadas coa reparación e recuperación da memoria persoal e familiar das vítimas da Guerra Civil e a Ditadura, así como dos partidos políticos, sindicatos e asociacións que sufriron persecución durante a Ditadura.

Nas instrucións adxuntas ao modelo de solicitude ofrécese toda a información necesaria sobre os distintos documentos.

A persoa directamente afectada, con independencia da súa nacionalidade.

En caso de falecemento da anterior, poderán solicitar a Declaración:

• Primeiro grao de consanguinidade:

  • Cónxuxe ou persoa ligada con análoga relación de afectividade.

  • Pais (ascendientes directos).

  • Fillos (descendentes directos).

• Segundo grao de consanguinidade:

  • Netos.

  • Irmáns.

• Terceiro grao de consanguinidade:

  • Sobriños.

  • Bisnetos

• Cuarto grao de consanguinidade:

  • Primos irmáns.

  • Sobriños netos.

No caso de non existir cónxuxe (ou persoa con análoga relación de afectividade) nin os familiares citados, poderán solicitar a declaración as institucións públicas nas que a persoa afectada houbese desenvolvido cargo ou actividade relevante (por exemplo o concello se foi alcalde, a universidade se foi reitor, etc.). Para iso, será necesario un acordo previo do órgano colexiado de goberno

A Declaración poderase solicitar en calquera momento. Se a solicitude non vai acompañada dos datos e documentos necesarios para a súa tramitación requirirase ao interesado para que os presente nun prazo de 10 días hábiles. Se así non o fixese, ditarase resolución na que se lle terá por desistido do seu pedimento.

Iso non obsta a que o interesado poida volver presentar a solicitude con posterioridade, unha vez obtivese os documentos que no seu momento non puido achegar.

A Administración deberá notificar a resolución ao interesado no prazo de 6 meses contados desde a data de presentación. Pasado ese prazo sen que se dite resolución, a solicitude entenderase estimada.

• Presencial

A solicitude, xunto con o resto de documentación arriba explicitada, poderase presentar en calquera rexistro da Administración Xeral do Estado, das Comunidades Autónomas ou das Entidades Locais (Concellos) mediante oficio remitido á Dirección Xeral de Atención ás Vítimas e Promoción da Memoria Democrática (Ministerio de Política Territorial e Memoria Democrática).

• A través da sede electrónica (con certificado dixital)

A solicitude, xunto con o resto de documentación arriba explicitada pódese presentar igualmente de forma telemática na sede electrónica deste Ministerio na ligazón que se facilita máis adiante.

Á hora de realizar o trámite, lembre o seguinte:

• A acreditación da identidade do solicitante realizarase mediante certificado dixital.
• Pode achegar un máximo de catro arquivos (cada arquivo poderá conter máis dun documento).
• Entre a documentación do punto anterior deberá incluír o modelo de solicitude arriba indicado.
• O tamaño máximo de cada arquivo é de 3 MB cada un.
• Os formatos admitidos para os documentos serán: .jpg, jpeg, odt, odp, ods, odg, docx, xlsx, pptx, pdf, png, svg, tiff, txt.

A través desta ligazón poderá acceder ao trámite telemático na nosa sede electrónica.