Bere dimentsio politikoan, Azaña 1931ko apirilean Errepublikaren etorreraren sustatzaile nagusietako bat da. Garai hartako eztabaida handiek esku-hartze nabarmena eta batzuetan polemikoa izaten dute: Kataluniako Estatutua, Nekazaritza Erreforma, erlijioaren auzia edo emakumearen botoa. Izan ere, Errepublika Azañarekin identifikatu zen, eta Azaña Errepublikarekin, eta Gerra Zibilaren amaieraren errua egotzi zitzaion, baita hasierarena ere.

Ez da harritzekoa, beraz, aldian behin bere figura argitara ateratzea. Oraingo honetan, erbestean hil zeneko 80. urteurrena dela-eta egin du, eta, Espainiaren historia hurbilean lehen aldiz, urteurren hori ospatzeko ekimenak izaera ofiziala izan du, bere garaian estatu-buru izan zenaren aintzatespenaren zati gisa.

Presidentetzako, Gorteekiko Harremanetako eta Memoria Demokratikoko Ministerioak, Memoria Demokratikoaren Estatu Idazkaritzaren bidez eta Acción Cultural Española erakundearen laguntzarekin, jarduera-programa zabala antolatu du itzal intelektual eta politikoa omentzeko. Programa honen ardatz nagusia Azaña, intelektual eta estadista, erbestean hil eta 80 urtera erakusketa da, Liburutegi Nazionalean.

Erakusketak Manuel Azañaren irudi osoa eman nahi du, hiru dimentsiotan: giza dimentsioan, dimentsio intelektualean eta dimentsio politikoan, ministro, gobernuburu eta Errepublikako presidente gisa egindako lanaz gain, intelektual ospetsua zela azpimarratuz, bai eta erbestearen baldintza gogorrak ere, Frantziako Montauban hirian hil baitzen, non laurogei urte geroago oraindik oroimenean jarraitzen duen.

Garai desberdinetan izandako ibilbidea ulertzeko aukera ematen duen sekuentzia kronologikoari jarraiki: haurtzaroa eta gaztaroa Alcalan, ondorengo garapena Madrilen, Espainiako historiaren hiru etapa erabakigarritan barneratzen da erakusketa: Bigarren Errepublika, Gerra Zibila eta Erbestea. Erakusketan BNEtik zein Espainiako eta atzerriko beste erakunde batzuetatik ekarritako berrehun bat lan izango dira ikusgai. Oso ezezagunak diren argazki eta bideoak erreskatatu dituzte oroimen horretarako, Azañaren figura eta obrara ez ezik, haren garaiko memoriara ere hurbiltzeko aukera ematen dutenak.

Azañaren omenaldi honek forma har zezan ardura eta zorroztasun handiz lan egin duten hainbat arlotako aditu talde zabalaren lanaren emaitza da erakusketa hau. Zentzu horretan, erakusketako komisarioek, Angeles Egidok eta Jesus Cañetek, egindako lana azpimarratu behar da.

Gainera, gure esker ona adierazi nahi diegu laguntza eskerga eta eskuzabala eman duten pertsona, erakunde, artxibo eta dokumentazio zentro guztiei, baita Katalogoan lagundu duten egile guztiei ere. Gainera, eskerrak eman behar dizkiegu ateak ireki dituzten eta ospakizun honen barruan egiten diren jardueretan parte hartu duten erakundeei. Horiek guztiak gabe, ezinezkoa izango zen enpresa kolektibo hori arrakastaz gauzatzea, helburu nagusia garai nahasietan hain beharrezkoa eta baliotsua den Manuel Azañaren ondarea nabarmentzea izanik.