Fernando Martinez Lopez Memoria Demokratikorako Estatu idazkaria Alacant hiria Memoria Demokratikorako Leku izendatu izana oroitzeko ekitaldietara joan da, gaur Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratu dena.

Martinezek esan duenez, “Alacant hiria Espainiako Memoria Demokratikoari estuki lotuta dago, hiru gertakari bereziki esanguratsuen bidez: 1938ko maiatzaren 25ean Merkatu Zentralaren gainean egindako bonbardaketa, hiriko portuan zehar egindako erbestealdi dramatikoa, baita Miguel Hernandezen hilobia ere”.

Mugarri horiek, berez, garrantzi bereziko gertaerak dira, memoria kolektiboan duten eraginagatik, 1936ko uztaileko estatu-kolpearen, gerraren eta diktaduraren aurkako erresistentziaren ondoriozko errepresioarekin eta herritarren aurkako indarkeriarekin lotuta, bai eta erbesteratzearekin ere. Horregatik argitaratzen da gaur Estatuko Aldizkari Ofizialean Memoria Leku izendapena, joan den ostegunean, azaroaren 20an, Estatuko idazkariak sinatutako akordioaren ondorioz.

Hiriko Merkatu Nagusia, 1938ko maiatzaren 25ean bonbardatu zutena, matxinatutako armadari laguntzen zion hegazkin italiarrak 90 bonba ere jaurti zituenean, jendez gainezka zegoen. Sarraski haren ondorioak 273 hildako eta gutxienez 244 zauritu izan ziren, horietako batzuk oso larriak, suntsitutako edo kaltetutako eraikinez gain.

Alacanteko Portua erbeste puntu nagusi bihurtu zen. Leku horretatik atera ziren lehen egunetan Winnipeg eta Marionga itsasontziak, lehen errefuxiatuekin. La el 12 de la cosa que ha hecho el Ronwynek, que el 700 errefuxiatu baino gehiago. 19an American Trader taldea 859 jokalarirekin itsasoratu zen, eta horiei El Campello, La Vila Joiosa, Santa Pola eta Torreviejako portuetatik ateratako ontzi txikiak gehitu zitzaizkien. Hilabete amaieran drama humanitarioa zorroztu egin zen tropa frankisten aurrerapenetik ihesi hirira milaka errefuxiatu iristearekin batera. Azkenik, martxoaren 28an abiatuko dira azken bi ontziak: Maritime ontzia, 32 bidaiarirekin, eta Stanbrook ontzia, 2.638 errefuxiaturekin. Gaur, Archibald Dickson kapitainaren bustoaren ondoan egin dute ekitaldia, Stanbrookeko ebakuazioaren buru izan zen kapitaina, hain zuzen ere.

Hirugarren enklabea Miguel Hernandez hilobia da, 1942ko martxoaren 28an Alacanteko espetxeko erizaindegian hil zen herriko poetaren oroitzapen eta omenaldi lekua, agintari frankisten aldetik jasotako utzikeria, abandonu eta tratu txarren ondorioz.

Martinezek nabarmendu du Espainiako Gobernuak gerraren eta diktaduraren biktimen memoria berreskuratzeko hartutako konpromisoa·, Memoria Demokratikoaren Legea onartu zeneko hirugarren urteurrenean. Halaber, deitoratu zuen Valentziako Erkidegoak Memoria Autonomikoaren Legea indargabetzea behin eta berriz azpimarratzea, “biktimen eta senideen duintasunaren aurkako atentatua, oraindik gertaeren aitortza eta egiaren eta justiziaren bilaketa bilatzen duena”.

Estatu idazkariak azpimarratu zuen Espainiako Gobernuak legeak markatutako bideari jarraituko diola, ‘Oroimen Lekuen’ adierazpenekin –gaur arte 19 dira, gehi jada abiarazitako beste 18 espediente–; eta lurralde osoan “NBEren aginduari, Giza Eskubideen errespetuari men egiten dion eta biktimen duintasuna defendatzen duen lege baten aplikazioarekin”.