MEMORIA DEMOKRATIKORAKO SARRERA
1978ko Espainiako Konstituzioa konpromiso sozial eta politiko zabal batean oinarritu zen, Espainiako gizarteak Gerra Zibilean eta Franco jeneralaren Diktadurako berrogei urteetan jasandako zauri larri eta sakonak gainditzeko. Horrela, askatasunak eta zuzenbide-estatua berreskuratzeak bere gain hartzen zuen hainbat espainiar belaunaldik elkarbizitza demokratikoa lortzeko eta bermatzeko –Espainiako gizartearen aniztasuna errespetatuz– eta ordena ekonomiko eta sozial bidezkoagoa lortzeko helburu komunarekin eratutako ondare demokratikoa.
Harrezkero, hainbat ekimen politiko, legal, sozial eta kulturalek eten horiek konpondu eta konpondu dituzte, herritarren arteko banaketa saihesteko eta espainiar belaunaldi ezberdinen arteko kohesioa eta elkartasuna sustatzeko, gure ordenamendu juridikoaren, printzipio konstituzionalen eta oinarrizko eskubide eta askatasunen balio nagusien inguruan
Egia, Justizia, Erreparazioa eta ez errepikatzeko bermeak beteko dituzten politika publikoak artikulatzea funtsezkoa da memoria demokratiko partekatu bat eraikitzeko, eragindako zauriak gainditzeaz gain, benetako kultura demokratiko baten oinarri sendoa izango dena.
Memoria historikoa aitortzearen benetako inflexio-puntua abenduaren 26ko 52/2007 Legea da, gerra zibilaren eta diktaduraren garaian jazarpena edo indarkeria jasan zutenen eskubideak aitortzen eta zabaltzen eta haien aldeko neurriak ezartzen dituena. Lege horri "Memoria Historikoaren Legea" esaten zaio, eta adostasun handiz onartu zen. Legearen testua gerra zibilaren eta frankismoaren biktimen egoera aztertzeko Ministerioarteko Batzordearen lanen emaitza da. Batzorde hori irailaren 10eko 1891/2004 Errege Dekretuaren bidez sortu zen, gerra zibilaren eta frankismoaren biktimen egoera aztertzeko, eta bere gain hartzen ditu Europako Kontseiluaren Parlamentu Biltzarrak 2006ko martxoaren 17an Parisen sinatutako txostenean jasotako frankismoaren Adierazpena eta gaitzespena, 1936 eta 1936 urte bitartean Espainian egindako giza eskubideen urraketa larriak salatu baitziren.
Ministerioetako sailak berregituratzen dituen urtarrilaren 12ko 2/2020 Errege Dekretuak Memoria Demokratikoaren Estatu Idazkaritza sortu zuen lehen aldiz Presidentetzako, Gorteekiko Harremanetako eta Memoria Demokratikoko Ministerioaren barruan. Bestalde, urtarrilaren 28ko 139/2020 Errege Dekretuak, ministerioetako departamentuen oinarrizko egitura organikoa ezartzen duenak, Memoria Demokratikoaren Zuzendaritza Nagusia sortu zuen, aipatutako Estatu Idazkaritzari atxikia.
Bi organo horien helburua da gerra zibilaren eta diktaduraren garaian jazarpena edo indarkeria jasan zutenen eskubideak aitortzen eta zabaltzen eta haien aldeko neurriak ezartzen dituen abenduaren 26ko 52/2007 Legearekin lotutako ekimenei erantzuna eta bultzada ematea, eta lege horretan jasotako helburuak betetzeko behar den babes instituzionala ematea.
Memoria gaur egungo iraganaren berreraikitze-ariketa izanik, herritarren eskubide gisa ulertu behar da; eskubide bat. Horretarako, memoria-politika ororen eta, zehazki, web atari honen helburu nagusia da ez errepikatzeko bermeak sortuko dituen pedagogia sozialeko baldintzak sortzea".
Herritarren eskura jartzen dugun webgune honen bidez, gizarte-pedagogiaren baldintza horiek sustatzeko zenbait baliabide kontsultatu ahal izango dira, bai eta biktimen eta haien senideen informazio- eta erreparazio-eskaerei erantzun ere. Era berean, gure herrialdeko tradizio demokratiko sakona landu eta mantentzera bideratutako beste material batzuk ere eskuratu ahal izango dira.
